Er zijn steeds meer producers en artiesten die gebruik maken van (vaak) buitenlandse platforms voor het licenseren of verkopen van hun sounds, werken of beats. Een voorbeeld van zo’n platform is Beatstars. Enige tijd geleden heb ik daar al eens een artikel over geschreven, waarin ik concludeerde dat de juridische deugdelijkheid van de contracten van het platform, die min of meer automatisch en in ieder geval online gesloten worden tussen de partijen, veel te wensen overlaat. Dat pakte in het geval van YoungKio uit Purmerend toevallig goed uit, nadat hij zijn beat via het platform had verstrekt aan Lil’ Nash X. Het gevolg was een Billboard Megahit, getiteld OLD TOWN ROAD. Ondanks – of eigenlijk: juist dankzij – de ondeugdelijke contracten van het platform kon de Nederlandse YoungKio uiteindelijk toch heel veel verdienen aan zijn beat. Veel meer dan zijn aanvankelijke licentieprijs van 30 dollar.
Copyright Trolls
Maar het loopt zeker niet altijd goed af. De laatste tijd verschijnen er steeds meer berichten in de media over zogenaamde auteursrecht trollen, oftewel copyright trolls. Wikipedia zegt hierover het volgende:
A copyright troll is a party (person or company) that enforces copyrights it owns for purposes of making money through litigation, in a manner considered unduly aggressive or opportunistic, generally without producing or licensing the works it owns for paid distribution.
Namaakbestrijding
Maar er zijn meer omschrijvingen en werkwijzen die onder deze term worden begrepen. Zo wordt ook wel het door bepaalde partijen op massale schaal namens de eigenaren dagvaarden van personen wegens auteursrechtschendingen op het internet wel onder deze activiteit geschaard. Denk daarbij aan inbreuken op het auteursrecht van fotografen, journalisten of filmproducenten vanwege het zonder hun toestemming op grote schaal gebruiken van hun eigendom door consumenten via Torrent of andere websites. De stichting Brein kan hierover meepraten. Toch is dergelijk gedrag naar mijn mening beter samen te vatten onder de term namaakbestrijding. Een volstrekt legale bezigheid, waardoor de negatieve klant die het woord ‘troll’ heeft hiervoor naar mijn smaak niet erg passend is.
Viral
In de muziekindustrie wordt met het woord ‘copyright troll’ dan ook veel eerder gedoeld op de recente praktijk van enkele handige labeleigenaren, die goed bijhouden welke muziek via een platform wel eens ‘viral’ zou kunnen gaan. Hebben ze een titel gevonden, bijvoorbeeld via TikTok, dan nemen ze direct contact op met de maker van de onderliggende ‘beat’ van het werk om de rechten op die beat te kopen. De zanger die het lied via TikTok promoot heeft daar vaak geen enkele weet van. Wordt het nummer inderdaad steeds populairder, dan meldt de labeleigenaar zich bij de artiest en vraagt de artiest hetzij met hem samen te werken, dan wel het verdere gebruik van de titel te staken. De artiest wordt dus plotseling geconfronteerd met een geheel nieuwe partij die vanaf de koop een belangrijk aandeel heeft in het eindresultaat. Deze nieuwe partner wordt de artiest feitelijk opgedrongen, want werkt de artiest niet mee, dan kan hij zijn eigen werk niet meer gebruiken.
49Sounds
Een voorbeeld van een partij die daaraan geld verdient, is het bedrijf ‘49sounds’. Er lopen momenteel een aantal rechtszaken die 49sounds heeft aangespannen tegen onwelwillende artiesten. Het label verwijt de artiest inbreuk te maken op de auteursrechten waarvan het label inmiddels de eigenaar is. Bedenk daarbij overigens wel, dat in Amerika geldt dat er een auteursrecht rust op de compositie en op de master/opname. Dit laatste is in Nederland niet zo. Vervolgens verwijt de artiest het label juist misbruik te maken van de artiest en van het liedje door er als ‘dubieus’ gekwalificeerde ‘buy out’ tactieken op na te houden. De eigenaar van 49sounds zegt inmiddels vele doodsbedreigingen te hebben ontvangen. Maar zijn rechtszaken gaan gewoon door.
Kennis
Steeds vaker wordt er muziek gemaakt waarvan de onderdelen worden verkregen van het internet, via platforms als Beatstars, maar ook YouTube. Van de onwetendheid van jonge mensen wordt soms gebruik gemaakt door partijen die wél de nodige kennis hebben van de voor de muziekwereld zo belangrijke auteursrechten, naburige rechten en de muziekindustrie. Laat jou dat niet gebeuren en neem contact op met een in het muziekrecht gespecialiseerde advocaat als er met jouw muziek iets dreigt te gebeuren via het internet. Ook helpt het om zelf wat meer kennis te vergaren van de rechten die zijn betrokken bij jouw product: muziek. Kennis is tenslotte macht. Dat blijkt hier ook maar weer.
